Özürlü emekliler tekrar çalışabilir mi?

[Trvim]

Özürlü olarak emekli olmuş bir kişinin tekrar çalışma şartları nedir? engellilerin emeklilikte çalışma koşullarını özetleyelim. Öncelikle birbirine karıştırılan bir noktaya açıklık getirelim. Engelli kardeşlerimiz için iki tür emeklilik söz konusu. Bunlardan birisi özürlü sıfatıyla erken emeklilik, diğeri ise malulen emeklik. Malulen emekli olan bir kişi, emekli olduktan sonra malullük aylığını da alarak çalışamaz. Yani çalışmaya başladığında malullük aylığı otomatik olarak kesilir. Dolayısıyla bizim burada izah edeceğimiz emeklilikte çalışma durumu, özürlü sıfatıyla erken emekli olanları kapsamaktadır.
SSK kapsamında çalışanlar

Emekli olduktan sonra bir işyerinde yeniden sigortalı olarak çalışmaya başlayan engelliler, Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödemek şartıyla hem emekli aylıklarını hem de çalıştıkları işyerinden ücretlerini alabilirler. Bu durumda engelli emeklinin aylığından herhangi bir kesinti olmayıp, SGDP kesintisi çalıştığı işyerinden aldığı ücretten yapılacaktır. Bu arada şunu da belirtelim ki, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlar için emekli aylığını alarak çalışma imkânı bulunmamaktadır. Örneğin 01.11.2008 tarihinde ilk defa sigortalı olup da 2020'li yıllarda emekli olacak olan bir engelli, emeklilikte yeniden çalışmak isterse aylığı kesilecektir.

Bağ-Kur kapsamında çalışanlar

Öte yandan emekli olan bir engelli, emekliliğinde bir işyeri açar veya şirket ortağı olarak Bağ-Kur kapsamında çalışmaya başlarsa, almakta olduğu emekli aylığından %15 oranında SGDP kesintisi yapılacaktır. Bu %15'lik oran bu sene %13, 2010'da ise %14 olarak uygulanacak. Emekliliğinde Bağ-Kur kapsamında çalışacak engelliler için 1 Ekim 2008 öncesi veya sonrası ayrımı bulunmuyor. Sigortalılık başlangıcı ne zaman olursa olsun, herkes yukarıda ifade ettiğimiz şartlara tabi.

Tarım Bağ-Kur kapsamında çalışanlar

Emekli olduktan sonra tarımsal faaliyette bulunmak isteyen engelliler, emekli aylıklarını aynen alabilecekler ve kendilerinden herhangi bir kesinti yapılmayacak. Yani bir engelli için emeklilikte en cazip çalışma koşulu çiftçilik diyebiliriz. Tabii imkânı olanlar için.

Kamuda çalışanlar

Engelli bir vatandaşımız, nereden emekli olursa olsun, emeklilik sonrasında herhangi bir kamu kuruluşunda çalışmaya başlarsa 5335 Sayılı Kanun'un 30. maddesi gereği emekli aylığı kesilecektir. Bu konuda da 1 Ekim 2008 öncesi ve sonrası için farklılık bulunmamaktadır. Yani emeklilik sonrası kamuda çalışmak isteyenlerin, SGDP ödeyerek emekli aylıklarını da alma imkânları bulunmuyor.

Sadettin ORHAN

[atakurtul]

Paylaşım için teşekkürler